Në një mbrëmje në dhjetor 2023, pronarja 43-vjeçare e një biznesi të vogël Sarah Rosenkranz u rrëzua në shtëpinë e saj në Granbury, Teksas dhe u dërgua me urgjencë në spital. Zemra e saj rrihte 200 rrahje në minutë; presioni i saj i gjakut u rrit në krizë hipertensioni. “Më dukej sikur koka ime ishte në një vizë presioni duke u shtypur,” thotë ajo. “Ajo dhimbje ishte më e keqe se lindja.”
Migrena e Rosenkranz zgjati pesë ditë. Mjekët i dhanë asaj ilaçe kundër dhimbjeve, por asgjë nuk dukej se e zvogëloi dhimbjen, thotë ajo. Kjo ishte e çuditshme, veçanërisht sepse mjekët vendas ishin të shqetësuar kur në mënyrë të ngjashme Indigo, vajza 5-vjeçare e Rosenkranz, u dërgua në urgjencë në fillim të atij viti, duke bërtitur se ndjeu një “rreze të kuqe pas daulleve të veshit”.
Sarës nuk i shkoi mendja se këto simptoma mund të lidheshin.
Por në janar 2024, ajo hyri në një dhomë plot me njerëz që ankoheshin nga sëmundje të çuditshme. Një nënë tha se vajza e saj 8-vjeçare po humbiste dëgjimin. Disa gra thanë se kishin përjetuar periudha të të fikëtit, përfshirë edhe gjatë lëvizjes në autostradë. Të tjerë thanë se ishin të prekur nga marramendja dobësuese dhe të përziera, duke u zgjuar në mes të natës në mes të vjellave.
Asnjëri prej tyre nuk e dinte se çfarë saktësisht po i shkaktonte këto simptoma. Por të gjithë ndanin një ankesë të veçantë: një zhurmë kishte depërtuar në jetën e tyre, e cila gjëmonte në varësi të kohës së ditës, duke u tronditur dritaret e tyre dhe duke i bërë të paaftë për të fjetur.
Iishte mësuar që zhurma po vinte nga një strukturë e minierave të Bitcoin që ishte zhvendosur kohët e fundit në zonë – dhe po tejkalonte rregulloret ligjore të zhurmës në baza ditore.
Gjatë disa muajve në vitin 2024, TIME foli me më shumë se 40 njerëz në zonën e Granbury të cilët raportuan një sëmundje që ata besojnë se lidhet me ardhjen e minierës së Bitcoin: hipertension, rrahje zemre, dhimbje gjoksi, marramendje, tringëllimë në veshët, migrenë, sulme paniku.
Të paktën 10 persona shkuan në urgjencë me këto simptoma. Zhvillimi i minierave të Bitcoin është mjaft i ri, dhe shumica e tyre janë të vendosura në vende jashtëzakonisht të largëta. Nuk ka pasur studime të mëdha mjekësore mbi ndikimet e të jetuarit pranë tyre. Por ka një numër në rritje të studimeve shkencore që lidhin ekspozimin e zgjatur ndaj ndotjes akustike me dëmtimin kardiovaskular.
Dhe një mjek lokal – specialist i veshëve, hundës dhe fytit Salim Bhaloo – thotë se ai sheh pacientë me simptoma që mund të vijnë nga zhurma e minierës së Bitcoin pothuajse çdo javë. “Jam i sigurt që rrit nivelet e tyre të kortizolit dhe sheqerit. Kjo gjë po shkakton padyshim një sasi të madhe stresi.”
Një përfaqësues i Marathon Digital Holdings, kompania që zotëron minierën, nuk iu përgjigj pyetjeve në lidhje me ndikimet shëndetësore, por tha për TIME se po punon për të hequr zhurmat.
Numri i operacioneve të minierave të Bitcoin në SHBA është rritur ndjeshëm gjatë viteve të fundit; tani ka të paktën 137. Ankesa të ngjashme mjekësore janë regjistruar pranë objekteve në Arkansas dhe North Dakota..
Ndërsa disa banorë të Granbury po protestojnë ashpër kundër minierës, shumë të tjerë ndihen të pafuqishëm për të ndryshuar vullnetin e një kompanie me fuqi ligjore, politike dhe financiare. Dhe industria në përgjithësi po bëhet më dominuese, Bitcoin dhe AI.
Sipas një raporti të fundit, qendrat e të dhënave do të përdorin 8% të fuqisë totale të SHBA deri në vitin 2030, nga 3% në 2022. Dhe nëse operatorët vazhdojnë t’i lokalizojnë qendrat pranë komuniteteve dhe t’i japin përparësi fitimeve mbi të gjitha, atëherë historia e Granbury mund të bëhet historia e qyteteve të panumërta të vogla në të gjithë Amerikën./Time
