Në Shqipëri u vodhën 33 milion euro ndihmë e Bashkimit Europian për Bujqësinë. Raportin e ka në dorë dhe SPAK

OLAF i ka dorezuar edhe SPAK dosjen per 33 milione euro te vjedhura

“Pas një sërë hapash komplekse hetimore, përfshirë përdorimin e teknikave dhe kërkimeve shkencore dixhitale të dokumenteve të lidhura me marrësit e IPARD II, AZHBR dhe operatorë të tjerë ekonomikë, OLAF zbuloi disa parregullsi serioze gjatë fazës së dhënies së granteve dhe zbatimit të disa projekteve,” thuhet në raportin vjetor të OLAF për vitin 2023

Por cilat ishin këto parregullsi?

Sipas OLAF, fermerëve u merreshin në formën e rryshfetit pjesë të konsiderueshme të granteve përmes kompanive të konsulencës të përzgjedhura paraprakisht. Ndërkohë që në shumë raste përfituesit e fondeve përzgjidheshin me konkurse të manipuluara.

“Aplikantëve u kërkohej të paguanin një pjesë të konsiderueshme të grantit të tyre tek një kompani konsulence lokale. Në raste të tjera kontratat janë dhënë pa konkurrencë ose ose përmes një konkursi të manipuluar me oferta falsë, ndërkohë që në disa projekte u gjetën çmime të fryra dhe shkelje të rregullave kontraktuale,” zbulon raporti i OLAF. (Lexo raportin

Hetimi

Hetimi i OLAF për Shqipërinë erdhi pas denoncimeve nga disa fermerë aplikues, të cilëve u kërkohej rryshfet për dhënien e granteve. Pasi hetimi i saj i vërtetoi këto denoncime, Zyra Kundër Mashtrimit Ekonomik vuri në lëvizje Bashkimin Europian.

“Pas hetimit, OLAF rekomandoi që Komisioni Evropian të konsiderojë një pjesë të financimit të Thirrjes së Parë dhe të Dytë për Aplikime IPARD II prej 33 milionë eurosh, si të papërshtatshme. OLAF rekomandoi më tej që BE të parandalojë 112 milionë euro të financimit të ardhshëm (IPARD III) për Shqipërinë derisa të vendosen masa korrigjuese për të mbrojtur interesat financiare të BE-së nga çdo aktivitet i paligjshëm,” thuhet në raport.

Por hetuesit e BE-së nuk e kanë lënë me kaq. Përveç ndërprerjes së fondeve ata kanë bërë edhe kallëzim penal.
“Nisur nga aktivitetet e mundshme kriminale të zbuluara gjatë hetimit, OLAF i dërgoi edhe një kopje të gjetjeve të saj autoriteteve gjyqësore të Shqipërisë,” përfundon raporti. Por pavarësisht se ka kaluar më shumë se një vit, prokuroria shqiptare ende nuk ka vepruar për këtë çështje.

Hetimet
Hetimi i OLAF për fondet e bujqësisë në Shqipëri nisi në vitin 2021. Në mars të atij viti, hetuesit e OLAF zhvilluan një operacion blitz në zyrat e Ministrisë së Bujqësisë dhe AZHBR-së duke sekuestruar kompjutera, dokumente si dhe prova të tjera në funksion të hetimit për shpërndarjen e granteve të bujqësisë.

Ministria e Bujqësisë nxorri një deklaratë të shpejtë në faqen e saj zyrtare duke e cilësuar aksionin si një kontroll rutinë, që bëhen shpesh nga Zyra e Investigimeve në BE. Por një orë më pas deklarata u fshi.

Në atë kohë, Lëvizja Socialiste për Integrim, i kërkoi ish ministres Milva Ekonomi që të njoftojë urgjentisht SPAK për këtë investigim të OLAF.

Pas përfundimit të hetimeve, OLAF vuri menjehërë në dijeni Komisionin Europian dhe DG AGRI-n për abuzimet e gjetura me shpërndarjen e fondeve të bujqëisë në Shqipëri. Menjeherë sapo u njoh me këto gjetje, Komisioni Europian urdhëroi verën e shkuar pezullimin urgjent të fondeve të IPARD për Shqipërinë, masë që vazhdon të mbetet në fuqi.

HETIMI I BIRN

Zyra Kundër Mashtrimit të BE-së i kërkon Komisionit të bllokojë rreth 112 milionë euro të destinuara për zhvillimin e bujqësisë shqiptare pas ‘keqpërdorimit serioz’ të 33 milionë eurove të dhëna në një program të mëparshëm.

Ish-ministrja shqiptare e Bujqësisë, Frida Krifca, drejtoi Agjencinë Shqiptare për Zhvillimin Rural, e cila tani është nën hetimin e OLAF.

33 milione euro te vjedhura

Zyra Kundër Mashtrimit e Bashkimit Evropian, OLAF, tha në një deklaratë për shtyp të premten se rreth 33 milionë euro fondet e destinuara për të ndihmuar komunitetet rurale shqiptare në vështirësi ishin keqpërdorur.

Paratë me sa duket u shpërdoruan në mënyrë korruptive nga Agjencia Kombëtare Shqiptare për Zhvillimin Rural, e cila menaxhoi projektin.

OLAF këshilloi Komisionin Evropian që të bllokojë rreth 112 milionë euro të tjera të destinuara për fazën tjetër të Instrumentit për Asistencën e Para-Aderimit për Zhvillimin Rural, PARD.

“Pas një sërë hapash komplekse hetimore, duke përfshirë kërkimet mjeko-ligjore dixhitale të dokumenteve të lidhura me marrësit e IPARD II, AZHBR dhe operatorë të tjerë ekonomikë, OLAF zbuloi disa parregullsi serioze gjatë fazës së dhënies së granteve dhe zbatimit të disa projekteve”, thuhet në njoftimin për shtyp. .

“Pas hetimit të saj, OLAF rekomandoi që Komisioni Evropian të konsiderojë një pjesë të financimit të Thirrjes së Parë dhe të Dytë për Aplikime IPARD II 33 milionë euro, si të papërshtatshme,” shtohet në deklaratë.

“OLAF rekomandoi më tej që BE-ja të parandalojë 112 milionë euro të financimit të ardhshëm (IPARD III) për Shqipërinë nga shpenzimet e panevojshme, derisa të vendosen masa korrigjuese për të mbrojtur interesat financiare të BE-së nga çdo aktivitet i paligjshëm”.

OLAF zbuloi tre mënyra kryesore për të manipuluar procesin e granteve: së pari, aplikantët shpresëdhënës, disa që kërkonin qindra mijëra euro për të financuar ide biznesi, u këshilluan të përdornin shërbimet e një kompanie konsulence lokale, e cila “kërkuan një pjesë të konsiderueshme të grantit të tyre”. për të lehtësuar kontratën.

Së dyti, procesi konkurrues u manipulua nga paraqitja e ofertave false; Së fundi, çmimet për investimet janë fryrë, ndërkohë që disa nga përfituesit kanë shkelur detyrimet kontraktuale.

Një hetim i mëparshëm i publikuar nga BIRN tregoi se si filloi hetimi i OLAF-it kur një nga aplikantët për grant , duke besuar se ishte refuzuar gabimisht, denoncoi çështjen si tek prokurorët shqiptarë ashtu edhe tek Zyra Kundër Mashtrimit të BE-së. Prokurorët shqiptarë zyrtarisht janë ende duke hetuar çështjen, pa bërë shumë përparime.

OLAF nënvizoi se, “duke pasur parasysh aktivitetet e mundshme kriminale të zbuluara gjatë hetimit, OLAF gjithashtu dërgoi një kopje të gjetjeve të saj tek autoritetet gjyqësore të Shqipërisë”.

Një zëdhënës i zyrës së kryeministrit Edi Rama nuk iu përgjigj menjëherë kërkesës së BIRN për komente në momentin e publikimit.